اثر ضد باروری عصاره آبی- الکلی برگ گیاه پونه در موش صحرایی نر بالغ

زمینه و هدف: عرضه فراوان فرآورده‌های گیاهی با وسعت زیاد در جوامع بشری امروز، مطالعات بافتی و هورمونی را ایجاب می‌کند و آگاهی از اثرات آن‌ها می‌تواند کمک مؤثری به بهداشت باروری محسوب شود. با توجه به مصرف گیاه پونه در صنایع غذایی و دارویی به علت داشتن اثرات مفید درمانی، در این مطالعه اثرات عصاره آبی – الکلی این گیاه بر عملکرد محور هیپوفیز – گناد مورد بررسی قرار گرفته است. مواد و روش‌ها: در این مطالعه تجربی، 40 سر موش صحرایی نر با وزن تقریبی 220-190 گرم در پنج گروه 8 تایی به مدت 28 روز مورد آزمایش قرار گرفت. گروه‌ها شامل کنترل، شاهد و گروه‌های تجربی دریافت‌کننده دوزهای 400 و 800 و 1600 mg/kg.b.w از عصاره آبی – الکلی برگ گیاه پونه به صورت درون صفاقی بودند. پس از آخرین دوز دریافتی، از تمام گروه‌ها نمونه خونی گرفته شده و بیضه‌ها خارج شدند. میزان هورمون‌های تستوسترون، FSH و LH اندازه‌گیری شد و بیضه‌ها پس از توزین مورد بررسی‌های بافت‌شناسی قرار گرفت. نتایج داده‌ها در سطح معناداری 05/0>P بررسی گردید. یافته‌ها: سطوح سرمی تستوسترون و هورمون‌های هیپوفیزی FSH و LH در گروه‌های تجربی کاهش معناداری (05/0>P) نسبت به گروه کنترل نشان داد. در بررسی‌های بافت‌شناسی کاهش تعداد اسپرماتیدها در دوزهای بالا و در بافت بینابینی کاهش معنادار تعداد سلول‌های لیدیگ مشاهده گردید. نتیجه‌گیری: عصاره آبی – الکلی برگ گیاه پونه در دوزهای پایین باعث کاهش هورمون‌های گنادوتروپ و تستوسترون می‌شود و در دوزهای بالا، این اثرات کاهشی با تخریب بافتی بیضه نیز همراه است.